Starożytny amulet pozwoli wyjaśnić jedną z największych zagadek lingwistyczych Europy?

16 listopada 2022, 11:00

Ponad 2000 lat temu na drzwiach pewnego domostwa na północy Hiszpanii wisiał amulet w kształcie dłoni. W 2021 roku zabytek znaleźli archeolodzy pracujący na górze Irulegi w pobliżu Pampeluny. Specjaliści z Sociedad de Ciencias Aranzadi prowadzą tam wykopaliska przy ruinach średniowiecznego zamku i osady z epoki żelaza. Dłoń zabezpieczono i wysłano do konserwacji. Okazało się, że to nie zwykły amulet, a sensacyjne znalezisko, które może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego.



Hoodia gordonii© Winfried Bruenkenlicencja: Creative Commons

Wyginą, zanim pomogą

21 stycznia 2008, 10:19

Wielu roślinom leczniczym zagraża wyginięcie. Ponad połowa przepisywanych obecnie leków bazuje na związkach znalezionych pierwotnie właśnie w roślinach. Organizacja Botanic Gardens Conservation International (BGCI) obawia się o ich los. Zdaniem ekspertów, remedia na AIDS czy nowotwory mogą nie być nigdy wynalezione, bo nadmierna eksploatacja i wylesianie wcześniej zrobią swoje...


© Ansgar Walk, Creative Commons

Ocieplenie gorsze od polowań

18 marca 2009, 11:08

Podczas pierwszego od 1981 roku spotkania przedstawicieli państw graniczących z Arktyką (Rosja, Norwegia, Kanada, USA i Dania), norweski minister ochrony środowiska poinformował, że największym zagrożeniem dla niedźwiedzi polarnych nie są już polowania urządzane przez człowieka.


Większość zabija 1 osobę, by ocalić 5

2 grudnia 2011, 07:00

Wyobraźmy sobie następującą sytuację. Zgubiony wagon towarowy pędzi na pięciu ludzi, którzy nie mają jak uciec. Bohater historii może jednak zmienić bieg wydarzeń i wagonu, kierując go na tor, gdzie znajduje się tylko jedna osoba. Okazuje się, że mając taki wybór, ok. 90% badanych poświęci jednostkę dla grupy.


Psy pasterskie zostały ochroniarzami morskich ptaków

5 czerwca 2013, 06:37

Siedem lat temu wydawało się, że los pingwinów małych (Eudyptula minor) z Middle Island w Wiktorii jest już przesądzony. Z ponadtysięcznej kolonii w 2005 r. pozostały zaledwie cztery ptaki, w dodatku ze względu na bliskość stałego lądu podczas odpływu zapuszczały się tu szukające łatwego łupu lisy rude. W pewnym momencie ktoś wpadł jednak na pomysł, by zatrudnić owczarki maremma, rasę, która w Europie pilnowała owiec przed wilkami czy niedźwiedziami.


Zostało tylko 5 nosorożców białych północnych

17 grudnia 2014, 11:48

Nosorożec biały północny znajduje się na skraju wyginięcia. W ciągu ostatnich 3 miesięcy padło 2 przedstawicieli tego gatunku. Na Ziemi pozostał jeszcze 1 samiec i 4 samice. Gatunek został niemal doszczętnie wytępiony przez kłusowników.


Jeśli wyginą mrówniki, zagłada zagrozi wielu innym gatunkom

1 sierpnia 2017, 12:38

O mrówniku afrykańskim, niezwykle charakterystycznym zwierzęciu Czarnego Lądu, mówi się, że ma pysk świni, uszy zająca i ogon kangura. To duże, a jednocześnie słabo poznane zwierzę, należy – obok surykatki szarej, jeżozwierza, protela i otocjona wielkouchego – do afrykańskich „5 wstydliwych” ssaków.


Powodzie zagrożą trzykrotnie większej liczbie ludzi, niż sądzono

30 października 2019, 14:22

Naukowcy z organizacji Climate Central w Princeton ostrzegają na łamach Nature, że przed rokiem 2050 tereny zamieszkane przez 300 milionów osób będą doświadczały corocznych powodzi, a do końca wieku obszary zamieszane przez 200 milionów osób na stałe znajdą się poniżej linii wysokiego przyboru wody. Swoje wnioski uczeni wyciągnęli na podstawie nowych danych dotyczących wysokości wybrzeży nad poziomem morza.


Scytyjskie zabytki mają trafić na Ukrainę, nie na Krym, orzekł holenderski sąd

29 października 2021, 16:31

Holenderski sąd orzekł, że scytyjskie artefakty wystawiane w amsterdamskim Allard Pierson Museum powinny trafić na Ukrainę. Zabytki były wypożyczone do holenderskiego muzeum, gdy w 2014 roku Krym został zajęty przez Rosję. Decyzja sądu oznacza, że zabytki nie wrócą do czterech muzeów, z których zostały wypożyczone, a które obecnie są kontrolowane przez Rosjan.


Czego nowe neurony potrzebują do życia?

14 sierpnia 2006, 17:13

Komórki nerwowe powstają w mózgu przez całe życie i to właśnie te neurony mogą odpowiadać za uczenie się nowych informacji. Wiele z nich, niestety, obumiera jeszcze przed połączeniem się z innymi dojrzałymi komórkami w sieć przesyłającą sygnały. Okazuje się, że obecność bądź nieobecność nowych informacji (reprezentowana przez neuroprzekaźnik glutaminian) może determinować przeżycie młodych neuronów.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy